İlk Yardım

İlk yardım: Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak, yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak, yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek ve iyileştirmeyi kolaylaştırmaktır. İlkyardım bir tedavi değildir, tıbbi müdahalede bulunulmaz. Bu hastanenin işidir. İlkyardımcı sakin olmalıdır. İlkyardım. Olay yerinde başlar ve sağlık ekibi olay yerine gelip acil tedavi başlatıncaya kadar sürer.

İlk yardımın Temel Uygulamaları: 1.Koruma: Önce İlkyardımcı önce kendi emniyetini sağlamalıdır. Olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmak 2. Bildirme: 112 acil telefon numarası ile ilgili kuruluşlara(Ambulansa) kısa, öz ve anlaşılır şekilde bildirme. 3. Kurtarma (Müdahale): Olay yerinde yaralının hızlı ancak sakin bir şekilde müdahale edilmesi.

Acil Tedavi: Doktor ve sağlık personeli tarafından yapılır, tıbbi araç ve gereçlere ihtiyaç duyulur.

Temel yaşam desteği : 1.Hava yolu açıklığının sağlanması 2.Dolaşımın sağlanması (Kalp masajı.) 3.Suni Solunum

Kazalarda, Yaralının solunum yapıp yapmadığını bak-dinle-hisset yöntemiyle 10 saniye süre ile kontrol etme:

Bak Dinle Hisset

Bak-dinle-hisset: yöntemi ile yaralının solunum yapıp yapmadığı kontrol edilir. Bak: göğüs kafesinin solunum hareketini Bakma, gözleme. Dinle: eğilerek yüzünü hastanın ağzına yaklaştırarak soluk sesini dinleme. Hisset: El ile göğüs kafesinin hareketlerini hissetmeye çalışma.

Solunumu duran kişinin, dudakları morarır, Göz bebekleri büyür, göğüs hareketleri kaybolur, nefes alma ve verme sesleri duyulmaz.

Sağlıklı yetişkin bir kişinin dakikada solunum sayısı 12-20 dir.

Solunum hava yolu açma teknikleri: Baş geri-çene yukarı: Kazazedenin beyin travması yoksa.

Kalbi durmuş kişide nabız alınmaz, solunum durur, bilinç kaybolur, ciltte solukluk olur.

Kalp masajı; göğüs kemiğinin alt ve üst ucu tespit edilip alt yarısına bir elin topuğu yerleştirilir. Dirsekler bükülmeden, vücuda dik olmalıdır. Yetişkinlerde 5 cm, çocuklara 4 cm göğüs kafesi inecek şekilde bası uygulanır. ( yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) bası uygulanır, bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır.

30 bası dan sonra 2 suni solunum yapılır. Küçüklerde suni solunumda burun da içine alınacak şekilde yapılır.
Göğüsü yükseltmeye yetecek kadar nefes verilir, Verilen nefes geri çıkması sağlanır, tekrar nefes verilir.

Kazazedenin dolaşımı değerlendirilirken bebeklerde kol atardamarından, çocuk ve yetişkinlerde şah damarından nabız alınarak kontrol edilir.

Kalp masajı kalp çalıştığında durdurulur.

Bilinç Kontrolü

Bilinç kontrolü: Yaralının omzuna dokunarak “iyi misiniz?” diye sorulur. Bebeklerde topuğuna hafifçe vurulur.

Bayılma: kısa süreli, yüzeysel ve geçici bilinç kaybı. Sıkan giysiler gevşetilir, solunum yolu açıklığı kontrol edilir.

ŞOK: Kalp damar sisteminin yaşamsal Onganlara uygun oranda kanlanma yapmaması nedeni ile ortaya çıkar. Aşırı sıvı veya kan kaybı, Kalp ritim bozuklukları, vücuda zehirli bir madde girmesi, Başa şiddetli darbe alınması, alerjik durumlarda ortaya çıkabilir. Kan basıncında azalma, Bilinç seviyesinde azalma, Hızlı ve yüzeysel solunum, Ciltte soğukluk, solukluk ve nemlilik, endişe ve huzursuzluk, dudaklarda morarma şeklide şok belirtileri gösterir.

Şok pozisyonu: Düz olarak sırt üstü yatırılıp, Ayaklar 30 cm yukarı kaldırılır.

Koma: Uzun süreli bilinç kaybıdır. Yutkunma, öksürük olmaz. Sesli ve ağrılı dürtülere tepki vermez, idrar ve gaita kaçırabilir. Yarı yüzükoyun-yan pozisyon verilir.

Epilepsi (Sara Krizi): beyinde hücrelerin kontrol edilemeyen, ani aşırı ve anormal deşarjlar bağlı olarak ortaya çıkar. Bir şey yapılmadan krizin kendiliğinden geçmesi beklenir.

Havale: yüksek ateş nedeni ile oluşur. Oda sıcaklığında su ile yıkanması, bir küvete sokulması gerekir. Koltuk altı ve kasıklarına ıslak bez konularak ateş düşürülmeye çalışılır.

Tıkanma

Tam tıkanma: Hava girişini tamamen engellendiği tıkanmadır. Kazazede, Nefes alamaz, acı çeker, ellerini boynuna götürür, konuşamaz, rengi morarır. Tam tıkanmada Heimlich (Karına bası uygulaması)yapılır.

Kısmı Tıkanma: tam soluk alamaması, az alması, rahat konuşamamasıdır. Kazazedeye dokunulmadan öksürmeye teşvik edilmesi.

Hücre: insan vücudunu oluşturan en küçük yapı birimidir. Doku: Hücrelerden oluşan vücuttaki değişik yapılardır. (Kas doku, kemik dokusu)

Organ: Dokulardan oluşmuş özel görevi olan yapılardır. (Akciğer, kalp, göz) Akciğer solunum yaparak vücudun oksijenlenmesini sağlar.

Sistem: Belirli bir işlevi yerine getiren organlar topluluğudur.

Hareket sistemi: Kemikler, eklemler, kaslar

Dolaşım sistemi: Kalp, Kan damarları, kan (Kan pıhtılaşmayı, vücudun sıvı ve ısısını ayarlar, mikroplarla savaşır)

Sinir sistemi: Beyin, beyincik, omurilik (Bilinç , algılama, anlama, his… sağlar. Omurilik zedelenirse zedenlendiği yerin altı felç olur.)

Solunum sistemi: Akciğer, Solunum yolları

Boşaltım sistemi: Böbrekler, İdrar borusu, İdrar kesesi, İdrar kanalları

Sindirim sistemi: Dil ve dişler, yemek borusu,, mide, safra kesesi, pankreas, bağırsaklar

Dış Kanamalar: Kanama yaradan vücut dışına doğru olur ve gözle görülür.

İç kanama: Kanın vücut boşluklarına aktığı kanamalar dır. Belirtileri; aşırı susuzluk hissi, nemli ve soğuk deri, hızlı ve yüzeysel solunumdur.

Atardamarlar: Kalpten dokulara temiz kan taşır. Taşınan kan açık kırmızı renktedir. Kalp atımları ile uyumlu fışkırır şeklinde kesik kesik akar.

Toplardamar: Vücuttaki kirli kanı taşır. Taşınan kan koyu kırmızı renktedir. Sızıntı şeklinde akar gölet oluşturur.

Kılcal damarlar: küçük kabarcıklar, sızıntı şeklinde akar, basıncı azdır.

Turnike

Turnike (Boğucu sargı): kanayan yer ile kalp arasındaki bölge sıkıştırılarak kanamanın durdurulması. Yapıldığı saat yazılır. 15-20 dakikada bir gevşetilmesi gerekir. Uzvun koptuğu deri bütünlüğünün bozulmayan en yakın yere yapılır. Alnınan T harfi yaızlır. Tel, ip gibi ince malzemeler kullanılmaz.

Vücutta baskı noktaları: Kanamanın olduğu en yakın yere uygulanır. Kanama Şakak bölgesinde ise kulak önüne, Baş ve yüzün bir bölgesinde ise çene altına, şakaklara. Omuz ve üst kol da ise köprücük kemiğine, Alt kol bölgesinde ise koltuk altı, bacak bölgesinde ise kasık a baskı uygulanır.

Burun kanamaları: Baş hafifçe öne eğilerek burun kanatları 5 dakika süre ile sıkılır.

Kulak kanaması: kanayan kulak üzerine yan yatırılır.

Akciğer Kanaması: ağızdan köpüklü kanama olur.

El ve Ayak (Uzuv) Kopmaları: Kopan parçayı temiz su geçirmez ağzı kapalı bir plastik torbaya konulmalı, soğuk ortamda 6 saat içinde hastaneye yetiştirilmeli.

Yaralar

Yara: Bir travma sonucu deri yada mukozanın bütünlüğünün bozulmasıdır. Çeşitleri:

Kesikli yaralar: Bıçak, cam gibi kesici aletlerle,

Ezikli yaralar: Taş, yumruk veya sopa gibi aletlerle,

Delici yaralar: Uzun sivri aletlerle

Parçalı yaralar: Çekme etkisi ile oluşur.

Enfekte yaralar: mikrop kapma olasılığı olan yaralar. Kanama varsa durdurulur. Temiz bezle kapatılır. Açık yaralarda pamuk kullanılmaz.

Kırık: darbe sonucu kemiğin anatomik bütünlüğünün bozulması . Açık kırık kemiğin deriden çıkması.

Çıkık: kemiklerin, eklem yüzeylerinin kalıcı olarak yerinden çıkması

Burkulma: eklem yüzeylerinin, yerlerinin anlık ve geçici olarak ayrılması. Burkulan bölgede Şişlik, işlev kaybı ve kızarma olur.

Not: Kırık, Çıkık ve burkulmalar da hareket ettirilmez, bulunduğu şekilde sabit tespitleştirilir. Düzeltmeye çalışılmaz. Hastaneye yollanır.

Delici Göğüs yaralanmalarında yarı oturur pozisyonda, Delici karın yaralanmalarında sırt üstü bacaklar bükülmüş pozisyon verilir. Yiyecek içecek verilmez. Batan cisim sabitlenir, vücuttan çıkartılmaz. Çıkan organlar vücut içine geri yerleştirilmeye çalışılmaz.

Kafa taşı ve omurga yaralanmaları: Omurilik zedelendiğinde his kaybı, felç olmasına sebep olabilir. Baş-boyun-gövde ekseni bozulmamalıdır. Baş yaralanması ile bayılan yaralı 12-24 saat hekim gözetiminde olmalıdır.

Yaralının taşınmasında: olabildiğince hareket ettirilmemesi gerekir. Mümkünse sedye kullanılması, yakın mesafede çalışılmalı

Sürükleme Yöntemi: Çok kilolu ve iri yarı kişilerin taşınmasında, Kazazedelerin dar, basık ve geçiş güçlüğü olan bir yerden çıkarılmasında kullanılır. Eller serbest bırakılmamalıdır.

Rentek manevrası: Solunum durması, aracın yangın tehlikesi ve patlama gibi tehlikeli durumlarda, Kazazedenin omuriliğine zarar vermeden araçtan çıkarılmasında kullanılır. Baş-boyun-gövde ekseni bozulmaz.

Bu Blogda Ara

test